Algemene uitkering

De publicatie van de Septembercirculaire 2021 door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie (BZK) op 17 september 2021, is voor ons aanleiding om de Algemene Uitkering voor Diemen te actualiseren. Onderstaand een overzicht van de financiële effecten gevolgd door een korte toelichting op de mutaties.

Afrekening BCF plafond 2020

Het Btw-compensatiefonds (BCF) is opgericht om btw weg te nemen als factor in de afweging van decentrale overheden tussen uitbesteden en inbesteden (uitvoering door de eigen organisatie). Voor marktpartijen is er zo een eerlijke kans om bij gemeenten en provincies 'binnen te komen'. Decentrale overheden kunnen betaalde btw terugvragen bij het compensatiefonds. Dit compensatiefonds wordt gevoed door een verlaging van het gemeentefonds. Afgesproken is dat wanneer er meer of minder aanspraak wordt gemaakt op dit compensatiefonds, eventuele middelen aanvullend worden onttrokken dan wel terugvloeien naar het gemeentefonds. In 2021 is de verwachting dat er een onderbesteding gaat plaatsvinden. Hiermee vloeit een deel dus weer terug ten gunste van het gemeentefonds. Voor Diemen gaat het om een bedrag van € 335.000 incidenteel.

Hoeveelheidsverschillen

Aan de hand van de laatste specificatie van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) en de aangeleverde maatstaven zijn een aantal maatstaven geactualiseerd of definitief bekend geworden. In deze specificaties zijn voor de uitkeringsjaren nieuwe bevolkingsgegevens vanuit het CBS verwerkt. De mutatie in deze maatstaven leidt tot een nadeel van circa € 360.000 in 2021. De grootste mutatie is bij de maatstaf jeugdigen.

Uitkeringsbasis (effect uitkeringsfactor)

De uitkeringsbasis wordt gebaseerd op de aantallen van maatstaven vermenigvuldigd met een prijs per eenheid die daaraan is gekoppeld. De uitkeringsbasis wordt vervolgens vermenigvuldigd met de uitkeringsfactor om zo het totaal beschikbare bedrag binnen het gemeentefonds te kunnen verdelen. Wanneer de omvang van het gemeentefonds dus wijzigt, zal ook de uitkeringsfactor wijzigen. In de septembercirculaire wordt de stijging in de uitkeringsfactor met name veroorzaakt door een stijging in het accres, de incidentele extra inkomsten vanuit het BTW compensatiefonds (BCF) en het incidenteel schrappen van de opschalingskorting. Voor Diemen gaat het in 2021 om een bedrag van € 70.000.

Nacalculatie mobiliteitshulpmiddelen WLZ

Op 1 januari 2020 is de hulpmiddelenzorg aan cliënten die in een Wlz-instelling wonen vereenvoudigd. Vanaf deze datum worden mobiliteitshulpmiddelen (zoals een rolstoel en een scootmobiel) voor alle cliënten in een Wlz-instelling verstrekt vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) en niet meer vanuit de Wmo 2015. Dat betekent dat deze kosten niet meer voor rekening van gemeenten komen. Om deze reden zijn in de septembercirculaire 2019 middelen overgeheveld van het gemeentefonds naar de Wlz. Daarbij zijn het ministerie van VWS en de VNG overeengekomen dat op basis van realisatiegegevens nacalculatie plaatsvindt. In de decembercirculaire 2020 is de nacalculatie over 2020 ad € 16,9 mln. verwerkt. In deze circulaire is de nacalculatie structureel vanaf 2021 verwerkt. Conform bestuurlijke afspraak is de nacalculatie gebaseerd op realisatiegegevens van 2020, zoals die worden aangeleverd bij de Nederlandse Zorgautoriteit. Voor Diemen gaat het in 2021 om een bedrag van € 20.000 als nadeel.

Uitvoering en implementatie Breed offensief

Het wetsontwerp Breed offensief beoogt processen te stroomlijnen en te harmoniseren om op die manier meer mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te krijgen. Dit wetsontwerp is vanwege de demissionaire status van het kabinet controversieel verklaard. Een deel van de activiteiten is echter niet afhankelijk van een wetswijziging en kan toch worden uitgevoerd. De verdeling van deze middelen vindt plaats via bestuurlijke afspraken met de VNG. Op basis van die bestuurlijke afspraken ontvangen gemeenten gezamenlijk in 2021 € 15,5 mln. via de algemene uitkering voor de implementatie van de onderdelen van Breed offensief die géén wetswijziging vereisen en sowieso zullen worden doorgezet. De maatregelen richten zich veelal op het gemakkelijker maken voor werkgevers om mensen met een beperking in dienst te nemen. Het gaat onder andere om het stroomlijnen van de administratieve werkprocessen rondom loonkostensubsidie, het uniformeren van de loonwaarde-bepaling en werkgeversdienstverlening. Voor Diemen gaat het om een bedrag van voordelig € 15.000 incidenteel.

Extra inkomsten jeugd van eerdere € 613 mln.

Rijk en VNG zijn in het voorjaar een incidentele compensatie 2021 voor de extra kosten jeugdhulp overeengekomen voor een totaal bedrag van € 613 mln. Hiervan is bij de meicirculaire € 438 mln. via het gemeentefonds overgekomen. Voor Diemen ging het daarbij om een bedrag van € 634.000. Daarnaast was er € 55 mln. gereserveerd voor de VNG voor regionale coördinatie en landelijke informatievoorziening. Inmiddels hebben de VNG en het Rijk deze kosten begroot op € 3,2 mln., waardoor er aanvullend bijna € 52 mln. is opgenomen binnen het gemeentefonds. Voor Diemen leidt dit tot een aanvullende uitkering van € 70.000.

Suppletie uitkering Sociaal Domein

In de meicirculaire 2018 zijn afspraken gemaakt over de verdeeleffecten voor de overgang van de Integratie-uitkering Sociaal Domein (IUSD) naar de algemene uitkering. Hiervoor is een suppletie-uitkering ingesteld. Deze suppletie-uitkering geeft invulling aan de bestuurlijke afspraak dat de overheveling van de IUSD naar de algemene uitkering geen herverdeeleffect (zowel positief als negatief) mag hebben. De suppletie-uitkering voor 2021 is in deze circulaire nagecalculeerd en daarmee eveneens definitief geworden. Zodra de herijking van het gemeentefonds definitief is, lopen deze effecten daarin mee. Om deze reden wordt dit effect, tot de invoering van de nieuwe verdeling bij de herijking, vooralsnog structureel als afzonderlijke Decentralisatie-uitkering meegenomen. Voor Diemen gaat het om een bedrag van nadelig € 40.000 structureel.

Tijdelijke Ondersteuning voor Noodzakelijke Kosten (TONK)

De Tijdelijke Ondersteuning voor Noodzakelijke Kosten (TONK) is bedoeld voor huishoudens die door de huidige omstandigheden te maken hebben met een onvoorzienbare en onvermijdelijke terugval in hun inkomen, en die daardoor noodzakelijke (woon)kosten niet meer kunnen voldoen en waarvoor andere regelingen niet of onvoldoende soelaas bieden. Voor de eerste drie kwartalen van 2021 is een bedrag van € 260 miljoen beschikbaar gesteld. In de Meicirculaire 2021 is de eerste tranche (ad. € 65 mln.) toegevoegd aan het gemeentefonds. In deze circulaire wordt het restant van € 195 mln. toegevoegd. Er was al eerder gecommuniceerd dat dit bedrag naar gemeenten toe zou komen. Voor Diemen gaat het om een bedrag van voordelig circa € 275.000 incidenteel.

Lokale Cultuur en Buurt- en Dorpshuizen

Voor de lokale cultuur en buurt- en dorpshuizen heeft het kabinet € 60 mln. beschikbaar gesteld, waarvan € 50 mln. voor cultuur en € 10 mln. voor buurt- en dorpshuizen, ter compensatie van de extra uitgaven als gevolg van de coronacrisis. Voor Diemen gaat het om een bedrag van voordelig € 90.000 incidenteel. Voorstel is dit budget specifiek voor dit doel te reserveren (claimen).